ପ୍ରଥମ ନିର୍ବାଚନରେ କମ୍ୟୁନିଷ୍ଟ୍ ପାର୍ଟି ପାଇଁ ପ୍ରଚାର କରୁଥିଲା ମସ୍କୋ ରେଡ଼ିଓ !

୧୯୪୭ ମସିହାରେ ଭାରତ ସ୍ୱାଧୀନତା ଲାଭ କରିଥିଲା । ଏହାପରେ ୧୯୫୦ ମସିହାରେ ଏହି ଦେଶ ଗଣତନ୍ତ୍ରରେ ପରିଣତ ହୋଇଥିଲା । ଏବେ ଦେଶରେ ପ୍ରଥମ ଥର ପାଇଁ ୧୯୫୨ରେ ସାଧାରଣ ନିର୍ବାଚନ କରିବାକୁ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନିଆଯାଇଥିଲା । ଏହି ସମୟ ଭିନ୍ନ ଥିଲା । ପ୍ରଚାର ପଦ୍ଧତି ମଧ୍ୟ ଭିନ୍ନ ଥିଲା । ରାଜନୈତିକ ଦଳମାନଙ୍କ ପାଖରେ ଅଧିକ ଅର୍ଥ ନଥିଲା, ତେଣୁ କଂଗ୍ରେସ ସମେତ ସବୁ ରାଜନୈତିକ ଦଳ ଅତ୍ୟନ୍ତ ସୀମିତ ଢଙ୍ଗରେ ପ୍ରଚାର କରୁଥିଲେ । ଏଭଳି ପରିସ୍ଥିତିରେ ଏମିତି ଗୋଟିଏ ଦଳ ଥିଲା ଯାହାର ନିର୍ବାଚନ ପ୍ରଚାର ଭାରତରୁ ନୁହେଁ ବରଂ ବିଦେଶ ମାଟି ଓ ବିଦେଶୀ ରେଡିଓ ଷ୍ଟେସନରୁ ହୋଇଥିଲା । ନିର୍ବାଚନ ପ୍ରଚାରରେ ଆଜି ଯଦି ଏମିତି କିଛି ଘଟେ ତେବେ ଦେଶରେ ଆଭ୍ୟନ୍ତରୀଣ ମାମଲାରେ ବିଦେଶୀ ହସ୍ତକ୍ଷେପ କହି ଅନେକ ବିବାଦ ସୃଷ୍ଟି ହେବ । କିନ୍ତୁ ଗୋଟିଏ ସମୟରେ ଏମିତି ଘଟିଥିଲା ।
ଭାରତର ପ୍ରଥମ ସାଧାରଣ ନିର୍ବାଚନରେ ପ୍ରଚାର ର ପଦ୍ଧତି ଅତ୍ୟନ୍ତ ନିଆରା ଥିଲା । ସବୁସ୍ଥାନର କାନ୍ଥରେ ରାଜନୈତିକ ଦଳଗୁଡ଼ିକ ପକ୍ଷରୁ ନିର୍ବାଚନ ପ୍ରଚାର ସ୍ଲୋଗାନ ଲେଖାଯାଇଥିଲା । ଏପରିକି କେତେକ ସ୍ଥାନରେ ଗାଈଗୋରୁଙ୍କ ପିଠିରେ ମଧ୍ୟ ସ୍ଲୋଗାନ ଲେଖାଯାଇଥିଲା । ଲାଉଡସ୍ପିକରରୁ ନିର୍ବାଚନୀ ପ୍ରଚାରର ଶବ୍ଦ ଏତେ ଅଧିକ ଥିଲା ଯେ ଲୋକମାନେ ଏହାକୁ ନେଇ ମଧ୍ୟ ବହୁତ ଅସୁବିଧାର ସମ୍ମୁଖୀନ ହୋଇଥିଲେ । ସେତେବେଳେ ଟିଭି କିମ୍ବା ଇଣ୍ଟରନେଟ୍ କଳ୍ପନା ନଥିଲା, ତେଣୁ ଏହି ମାଧ୍ୟମଗୁଡ଼ିକ ଦୀର୍ଘ ଦିନ ଧରି ଭାରତୀୟ ନିର୍ବାଚନ ଜଗତରୁ ଅନୁପସ୍ଥିତ ଥିଲେ ।

କମ୍ୟୁନିଷ୍ଟ ପାର୍ଟି ନିଜ ପ୍ରଚାର ବିଦେଶୀ ମାଟିରୁ କରୁଥିଲା

ସ୍ୱାଧୀନତା ପୂର୍ବରୁ ସୋଭିଏତ ସଂଘର ନଜର ମଧ୍ୟ ଭାରତ ଉପରେ ରହିଥିଲା । ସୋଭିଏତ ୟୁନିୟନରେ କମ୍ୟୁନିଷ୍ଟ ଶାସନ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ହେବା ପରେ ସେଠାକାର ସରକାର ସମଗ୍ର ବିଶ୍ୱରେ କମ୍ୟୁନିଷ୍ଟ ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ବିସ୍ତାର କରିବାକୁ ଚାହୁଁଥିଲେ । ତେଣୁ ସୋଭିଏତ ସଂଘର ବରିଷ୍ଠ ନେତାମାନେ ଭାରତ ପ୍ରତି ବିଶେଷ ଆଗ୍ରହ ପ୍ରକାଶ କରୁଥିଲେ । ଯେଉଁଥିରେ ଲେନିନ ଓ ଷ୍ଟାଲିନଙ୍କ ଭଳି ନେତା ଥିଲେ । ନିର୍ବାଚନରେ ଲୋକଙ୍କ ଧାଡ଼ି ଓ ଭୋଟର ତାଲିକାରେ ନାମ ମେଳନ (ସୌଜନ୍ୟ – ଭାରତ ସରକାର)

ଷ୍ଟାଲିନଙ୍କ ମସ୍କୋ ରେଡିଓକୁ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ

୧୯୨୫ ମସିହାରେ ଭାରତରେ କମ୍ୟୁନିଷ୍ଟ ପାର୍ଟି ଅଫ୍ ଇଣ୍ଡିଆ ଗଠନ ହୋଇଥିଲା । ଏହି ଦଳ ସାଧାରଣ ଲୋକ ଓ କର୍ମୀଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଭିତ୍ତିଭୂମି ନିର୍ମାଣ କରିବା ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲା । ପ୍ରଥମ ସାଧାରଣ ନିର୍ବାଚନରେ ଭାରତୀୟ କମ୍ୟୁନିଷ୍ଟ ପାର୍ଟି ଯେତେବେଳେ ମଇଦାନକୁ ଓହ୍ଲାଇଥିଲା, ସେତେବେଳେ ସୋଭିଏତ ସଂଘର ତତ୍କାଳୀନ ମୁଖ୍ୟ ଷ୍ଟାଲିନ୍ ଏହି ନିର୍ବାଚନରେ ଆଗ୍ରହୀ ଥିଲେ । ଭାରତୀୟ କମ୍ୟୁନିଷ୍ଟ ପାର୍ଟିକୁ ସାହାଯ୍ୟ କରିବା ପାଇଁ ସିପିଆଇର ନିର୍ବାଚନ ଅଭିଯାନ ଆରମ୍ଭ କରିବାକୁ ସେ ମସ୍କୋ ରେଡିଓକୁ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଦେଇଥିଲେ ।
ମସ୍କୋ ରେଡିଓ ଅକ୍ଟୋବର ୧୯୫୧ରୁ ଫେବୃଆରୀ ୧୯୫୨ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ କ୍ରମାଗତ ଭାବରେ ଭାରତୀୟ କମ୍ୟୁନିଷ୍ଟ ପାର୍ଟି ସପକ୍ଷରେ ନିର୍ବାଚନ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ପ୍ରସାରଣ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲା । ସୂଚନାଯୋଗ୍ୟ, ସେତେବେଳେ ଭାରତୀୟ ସାଧାରଣ ନିର୍ବାଚନ ୪ ମାସ ଧରି ଚାଲିଥିଲା । ମସ୍କୋ ରେଡିଓ ଦ୍ୱାରା ପ୍ରସାରଣ କରାଯାଇଥିଲା ଏବଂ ତାସକେଣ୍ଟର ଶକ୍ତିଶାଳୀ ଟ୍ରାନ୍ସମିଟରରୁ ଏହା ଭାରତକୁ ପ୍ରସାରିତ ହୋଇଥିଲା । ସେତେବେଳେ ଲୋକଙ୍କ ପାଇଁ ରେଡିଓ ଏକମାତ୍ର ଅଡିଓ ମାଧ୍ୟମ ଥିଲା । ପ୍ରଥମ ସାଧାରଣ ନିର୍ବାଚନରେ ମସ୍କୋ ରେଡିଓରୁ ଭାରତୀୟ କମ୍ୟୁନିଷ୍ଟ ପାର୍ଟିକୁ କିପରି ପବ୍ଲିସିଟି ଦିଆଯାଇଥିଲା ତାହା ବିବିସି ଏହାର ଏକ ରିପୋର୍ଟରେ ନିଶ୍ଚିତ କରିଛି ।
୧୯୫୨ ନିର୍ବାଚନରେ ଅଧିକାଂଶ ସାଧାରଣ ସଭା ଓ ଘର ଘର ବୁଲି ପ୍ରଚାର କରାଯାଇଥିଲା । ବ୍ରିଟିଶ ବିଶ୍ଳେଷକ ଲର୍ଡ ବର୍ଡଉଡ୍ ତାଙ୍କ ପ୍ରବନ୍ଧ ‘ଏ କଣ୍ଟିନେଣ୍ଟ ଡିସାଇଡସରେ ଲେଖିଛନ୍ତି, ‘ଦିଲ୍ଲୀର କାନ୍ଥ, ରାସ୍ତା ଏବଂ ଏପରିକି ପ୍ରତିମୂର୍ତ୍ତିରେ ପ୍ରଚାର ପୋଷ୍ଟର ଲଗାଯାଇଥିଲା । ବୁଲା ଗୋରୁଙ୍କ ପିଠିରେ ଲେଖାଥିଲା, କଂଗ୍ରେସକୁ ଭୋଟ୍ ଦିଅନ୍ତୁ ।

ସିପିଆଇର ଗଡ଼ ଥିଲା ମାଡ୍ରାସ

ସେତେବେଳେର ମାଡ୍ରାସ ଏବେକାର ଚେନ୍ନାଇ, ସେହି ସମୟରେ ଭାରତୀୟ କମ୍ୟୁନିଷ୍ଟ ପାର୍ଟିର ଗଡ଼ ଥିଲା । ଶିକ୍ଷିତ ଲୋକଙ୍କ ପାଇଁ ମାଡ୍ରାସରୁ ପ୍ରକାଶିତ ଏକ ସାପ୍ତାହିକରେ ସୋଭିଏତ ପତ୍ରିକା ପ୍ରଭଦାରେ ପ୍ରକାଶିତ ଏକ ଲେଖାର ଅନୁବାଦ ପ୍ରକାଶ ପାଇଥିଲା,ଯେଉଁଥିରେ ଶାସକ କଂଗ୍ରେସ ଦଳକୁ ଜମିଦାରଙ୍କ ଦଳ ଭାବରେ ବର୍ଣ୍ଣନା କରାଯାଇଥିଲା । ଏଥିରେ କୁହାଯାଇଥିଲା ଯେ, କଂଗ୍ରେସର ଏକମାତ୍ର ବିକଳ୍ପ ହେଉଛି କମ୍ୟୁନିଷ୍ଟ ପାର୍ଟି, ଯାହାକୁ ସମଗ୍ର ଭାରତରେ ଶ୍ରମିକ ଏବଂ ପ୍ରଗତିଶୀଳଙ୍କ ସମର୍ଥନ ମିଳୁଛି । ସ୍ୱାଧୀନତା ପରବର୍ତ୍ତୀ ଭାରତରେ ସଶସ୍ତ୍ର ସଂଗ୍ରାମ ମାଧ୍ୟମରେ ରାଜ୍ୟ କ୍ଷମତା ଦଖଲ ଉପରେ ମଧ୍ୟ ଦଳ ନିଜର ଆଭିମୁଖ୍ୟ ପ୍ରକାଶ କରିଥିଲା, ଯଦିଓ ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ ଦଳ ନିଜର ଆଭିମୁଖ୍ୟ ବଦଳାଇ ଏହା ସଂସଦୀୟ ସାମ୍ୟବାଦରେ ବିଶ୍ୱାସ କରେ ବୋଲି ଘୋଷଣା କରିଥିଲା । ତେଲେଙ୍ଗାନା ବିଦ୍ରୋହ ପରେ ଦେଶର କେତେକ ସ୍ଥାନରେ ଭାରତୀୟ କମ୍ୟୁନିଷ୍ଟ ପାର୍ଟିକୁ ବେଆଇନ ଘୋଷଣା କରାଯାଇଥିଲା । ସାଂଗଠନିକ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଏହା ଅତ୍ୟନ୍ତ ଖରାପ ଅବସ୍ଥାରେ ଥିଲା । ନିର୍ବାଚନ ସମୟରେ ଅନେକ ସିପିଆଇ କର୍ମୀ ଜେଲରେ ଥିଲେ ।

ପ୍ରଥମ ସାଧାରଣ ନିର୍ବାଚନରେ ୫୩ ଦଳ

ପ୍ରଥମ ନିର୍ବାଚନରେ ୫୩ଟି ଦଳ ପ୍ରତିଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱିତା କରିଥିବା ବେଳେ କଂଗ୍ରେସ ସବୁଠାରୁ ବଡ଼ ଦଳ ଥିଲା । ୧୯୫୨ ମସିହା ଫେବ୍ରୁଆରି ୧୦ ତାରିଖରେ ନିର୍ବାଚନ ଫଳାଫଳ ପ୍ରକାଶ ପାଇଥିଲା । କଂଗ୍ରେସ ୩୬୧ଟି ଆସନରେ ବିଜୟୀ ହୋଇଥିଲା । ସିପିଆଇ ୪୯ଟି ଆସନରେ ଲଢ଼ି ୧୬ଟି ଆସନରେ ବିଜୟୀ ହୋଇଥିଲା । ଯାହାମଧ୍ୟରୁ ୮ଟି ମାଡ୍ରାସରୁ କମ୍ୟୁନିଷ୍ଟ ପାର୍ଟି ଜିତିଥିଲା । ସେତେବେଳେ ମାଡ୍ରାସ ସହର ନୁହେଁ ବରଂ ଏକ ପ୍ରଦେଶ ଭାବରେ ପରିଚିତ ଥିଲା । ତେବେ ଭାରତୀୟ କମ୍ୟୁନିଷ୍ଟ ପାର୍ଟି ଦ୍ୱିତୀୟ ବୃହତ୍ତମ ଦଳ ଭାବେ ଉଭା ହୋଇଥିଲା ।