ବ୍ରାଜିଲ ଆମାଜନ ଜଙ୍ଗଲରେ ରହୁଥିବା ତାନାରୁ ନାମକ ଆଦିମ ଜନଜାତି ପ୍ରଜାତିର ଶେଷ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କର ମୃତ୍ୟୁ ହୋଇଛି । ତାଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ସହିତ ପୃଥିବୀରୁ ଆଉ ଗୋଟିଏ ପ୍ରଜାତି ସବୁଦିନ ପାଇଁ ଅଦୃଷ୍ୟ ହୋଇଛି । ତାନାରୁ ପ୍ରଜାତିର ଏହି ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ପାରମ୍ପାରିକ ଭାଷା,ସଂସ୍କୃତିର ସୁରକ୍ଷା ପାଇଁ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଥିବା ଅନେକ ବ୍ୟକ୍ତି ଓ ସଂଗଠନ ନିରାଶ ହୋଇଛନ୍ତି । କାରଣ ଏହି ବ୍ୟକ୍ତି ଏମିତି ଗୋଟିଏ ଗୋଷ୍ଠୀର ପ୍ରତିନିଧିତ୍ୱ କରୁଥିଲେ ଯାହାର ଭାଷା ଓ ସଂସ୍କୃତି ଅଲଗା ଥିଲା । ବ୍ରାଜିଲର ଜଙ୍ଗଲରେ ଶେଷ ନିଶ୍ୱାସ ତ୍ୟାଗ କରିଥିବା ଏହି ବ୍ୟକ୍ତିଜଣକ ‘ଖାଲ ମଣିଶ’ ଭାବେ ପରିଚିତ ଥିଲେ । କାରଣ ସେ ନିଜର ପୁରା ଜୀବନ ଖାଲ ଭିତରେ ହିଁ ବିତାଇଥିଲେ । ଏହି ବ୍ୟକ୍ତିଜଣକ ଗାଡ଼ ଖୋଲି ସେଥିରେ ରହୁଥିଲେ । ସେ ଗଛ କିମ୍ବା ଗୁମ୍ଫାରେ ରହୁନଥିଲେ । ଅନେକ ଦଶକ ଧରି ସେ ଅନୁପ୍ରବେଶକାରୀଙ୍କ ବିରୋଧରେ ଯୁଦ୍ଧ ଲଢୁଥିଲେ । ତାଙ୍କ ଜଙ୍ଗଲ ଜମି ଉପରେ ଅଧିକାର କରିବା ପାଇଁ ସ୍ଥାନୀୟ ଚାଷୀ ଓ ଜଙ୍ଗଲ ଲୁଟେରା ବର୍ଷ ବର୍ଷ ଧରି ଚେଷ୍ଟା କରିଥିଲେ । ଏହି ବ୍ୟକ୍ତି ଜଣକ ପ୍ରଥମେ ନିଜ ପରିବାର ଓ ସମ୍ପ୍ରଦାୟ ସହିତ ମିଶି ଲଢେଇ କରୁଥିଲେ । ପରିବାର ଓ ସମ୍ପ୍ରଦାୟର ବାକି ସାଥିଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ପରେ ସେ ଏକାକୀ ହୋଇଯାଇଥିଲେ କିନ୍ତୁ ଲଢିବା ଛାଡ଼ିନଥିଲେ । ଯିଏ ବି ତାଙ୍କ ପାଖକୁ ଯିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରୁଥିଲା ସେ ତା’ ଉପରକୁ ତୀର ମାଡ଼ କରୁଥିଲେ ।
୨୦୧୮ରେ ତିଆରି ହୋଇଥିଲା ଫିଲ୍ମ
ତାନାରୁ ପ୍ରଜାତିର ଏହି ଶେଷ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ମୃତ୍ୟୁ ବେଳକୁ ଆନୁମାନିକ ୬୦ ବର୍ଷ ହୋଇଥିଲା । ତାଙ୍କ ପରିବାରର ୬ ଜଣ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ଜମି ହଡ଼ପକାରୀ ହତ୍ୟା କରିଥିଲେ । ଏହାପରେ ସେ ଏକାକୀ ହୋଇଯାଇତିଲେ । ତାଙ୍କୁ ସମ୍ପର୍କ କରିବାକୁ ହୋଇଥିବା ସବୁ ଚେଷ୍ଟାକୁ ସେ ବିଫଳ କରିଥିଲେ । ସର୍ଭାଇଭାଲ ଇଣ୍ଟରନ୍ୟାସନାଲର ସାରା ଶେନକରଙ୍କ ଅନୁସାରେ ଅନେକ ଭୟଙ୍କର ଆକ୍ରମଣର ସମ୍ମୁଖୀନ ହେବା ସହିତସମ୍ପର୍କର ସବୁ ପ୍ରୟାସକୁ ବିଫଳ କରି ଏହି ବ୍ୟକ୍ତି ସର୍ବଦା ନିଜର ସର୍ବଶ୍ରେଷ୍ଠ ରକ୍ଷା କରିଥିଲେ । ସେ ନିଜ ପ୍ରଜାତିର ଶେଷ ବ୍ୟକ୍ତି ଥିଲେ ଓ ତାଙ୍କ ସହିତ ଗୋଟିଏ ପ୍ରଜାତି ବିଲୁପ୍ତ ହୋଇଛି । ୨୦୧୮ରେ ସରକାରଙ୍କ ଏକ ଟିମ୍ ଏହି ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ଉପରେ ଗୋଟିଏ ଫିଲ୍ମ ମଧ୍ୟ ତିଆରି କରିଥିଲେ ।
କେମିତି ରହୁଥିଲେ ?
ସର୍ଭାଇଭାଲର ରିସର୍ଚ୍ଚ ଆଣ୍ଡ୍ ଆଡଭୋକେସି ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ଫିୟୋନା ୱାଟସନ୍ ୨୦୦୪ରେ ଏହି ଅଂଚଳକୁ ଯାଇଥିଲେ । ତାଙ୍କ ସହିତ ବ୍ରାଜିଲ ସରକାରଙ୍କ ଏକ ଟିମ୍ ମଧ୍ୟ ଥିଲା । ଫିୟୋନା ନିଜ ଗସ୍ତ ବାବଦରେ ଏକ ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ସୂଚନା ମଧ୍ୟ ଦେଇଥିଲେ । ସେତେବେଳେ ସେ କହିଥିଲେ ଯେ, ‘‘ ଆପଣ ଏଭଳି ଗୋଟିଏ ଜୀବନର କଳ୍ପନା କରି ଦେଖନ୍ଚୁ ଯେଉଁଥିଲେ ଆଖପାଖରେ ଶାନ୍ତି ଥିବ,ଯେଉଁଠି ଆପଣ ସବୁବେଳେ ଦୌଡୁଥିବେ,ସବୁବେଳେ ଭୟ ଭିତରେ ଯିଉଁଥିବେ କିନ୍ତୁ କେବେ ମଧ୍ୟ ଦୁନିଆ ନଜରକୁ ଆସୁନଥିବେ । ଆମାଜନର ଏହି ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ଜୀବନ ମଧ୍ୟ ସେହିଭଳି ଏକାନ୍ତରେ କଟୁଥିଲା । ସେ ନିଜ ପ୍ରଜାତିର ଶେଷ ଜୀବିତ ବ୍ୟକ୍ତିଥିଲା ।’’ତେବେ ଏହି ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ନାମ କ’ଣ ଥିଲା ତାହା କାହାକୁ ମଧ୍ୟ ଜଣାନାହିଁ । ଏମିତିକି ତା’ର ଭାଷାକୁ ମଧ୍ୟ କେହି ବୁଝି ପାରୁନଥିଲେ ।
ହେଲିକପ୍ଟର ଓ ପ୍ଲେନ୍ ଉପରେ ଆକ୍ରମଣ
ସାରାଙ୍କ ଅନୁସାରେ ସମ୍ଭବତଃ ତାଙ୍କ ପରିବାର ଓ ସାଥୀଙ୍କୁ ଶିକାରୀ ମାରି ଦେଇଥିଲେ । ଏହି ସମ୍ପ୍ରଦାୟର ଜମି ବଂଚାଇବାକୁ ସାମାଜିକ କର୍ମୀ ଅନେକ ବର୍ଷ ଧରି ଆନ୍ଦୋଳନ କରିଥିଲେ । ସେମାନେ ଗଭୀର ଜଙ୍ଗଲ ମଧ୍ୟରେ ଏକାକୀ ରହୁଥିଲେ । ବାକି ଦୁନିଆ ସହିତ ସେମାନଙ୍କର କୌଣସି ସମ୍ପର୍କ ନଥିଲା । ୬୦ ବର୍ଷ ତଳେ ମାନବ ପ୍ରଜାତି ଯେମିତି ବଂଚୁଥିଲା ସେମାନେ ସେମିତି ବଂଚୁଥିଲେ । ବାହାର ଦୁନିଆଠାରୁ ଦୁରେଇ ରହିବା ପଛରେ ସେମାନଙ୍କର ସୁରକ୍ଷା ଚିନ୍ତା ଥିଲା । ଆମାଜନରେ ବର୍ତ୍ତମାନ ମଧ୍ୟ ଏଭଳି ଅନେକ ପ୍ରଜାତି ରହିଛନ୍ତି ଯେଉଁମାନଙ୍କ ବାବଦରେ କେହି କିଛି ଜାଣନ୍ତି ନାହିଁ । ପ୍ରାୟ ୧୦୦ ପ୍ରଜାତି ଜଙ୍ଗଲରେ ଲୁଚି ରହିଥିବା କୁହାଯାଏ । ସେମାନେ ହେଲିକପ୍ଟର ଓ ପ୍ଲେନ୍ ଉପରକୁ ତୀର ଦ୍ୱାରା ଆକ୍ରମଣ କରନ୍ତି ।
